Mucanje je najpoznatiji govorni poremećaj (iako ne i najučestaliji). Pri ovom nedostatku poremećen je ritam i tempo govora i javlja se usled grčeva organa za fonaciju, artikulaciju i disanje.
Mucanje se ispoljava na različite načine: ponavljanjem glasova, slogova ili reči, ubacivanjem različitih glasova ili uzrečica. Mucanje je često praćeno strahom od govora i govornih situacija, ubrzanim radom srca, znojenjem dlanova.
Prema statistikama, mucanje se kod dečaka javlja 3 puta više nego kod devojčica.
Tipovi mucanja:
- Fiziološko mucanje– Najčešće se javlja između 2. i 3. godine, kada je razvoj govora najintenzivniji. Javlja zbog nesklada između toka misli i sporosti funkcije govornih organa, kada je dete uzbuđeno, žalosno ili radosno. Ako se detetu ne skreće pažnja najčešće spontano prodje.
- Primarno mucanje – Najsličnije je fiziološkom mucanju, samo izraženije, a zastoji u govoru su češći. Dete najčešće ponavlja glasove i slogove. Ukoliko se detetu skreće pažnja na govor vrlo lako se može razviti pravo mucanje.
- Sekundarno mucanje – Ispoljava se mišićnom napetošću celog tela, posebno govornih organa, strahom odgovora, fiziološkim manifestacijama poput znojenja ruku, knedle u grlu, lupanja srca. Dete je svesno da muca, ima strah od pojedinih govornih situacija (npr. razgovor preko telefona). Kod osoba sa sekundarnim mucanjem često dolazi do osećanja manje vrednosti, povlačenja u sebe, depresivnosti.
- Akutno ili naglo mucanje – Predstavlja naglu pojavu mucanja usled patološki povećane emocionalne reakcije na traumu, preveliki strah, uzbudjenje, telesnu povredu. Akutno je 7 do 14 dana od trenutka nastanka.
Osim mucanja postoji još nekoliko vrsta poremećaja toka govora, kao što su tahifemija (brzopletost govora koju karakteriše preterana brzina govora) i bradilalija (patološki spor govor koji nastaje kao posledica oboljenja centralnog nervnog sistema, koga pored usporenog govora prati i usporenost pokreta celog tela).
Najpoznatija metoda koja se u Srbiji koristi za lečenje mucanja je svesna sinteza razvoja. Ovu metodu razvio je Prof. dr Cvetko Brajović. Metoda svesna sinteza razvoja zasnovana je na dva fenomena: spontano oslobađanje sposobnosti i svesno oslobađanje sposobnosti. Sprovodi se kroz tri faze gde se nakon usvajanja programa jedne faze prelazi u sledecu. Uspešnost i trajanje lečenja u mnogome zavise od samog pacijenta i njegove volje i odlučnosti da se oslobodi mucanja, jer u tretmanu mucanja sam pacijent je i koterapeut.
Logoped Zemun, Logograd